Darowizna to rzecz, o której słyszał niemalże każdy, lecz tylko nieliczni potrafią ją poprawnie zdefiniować. Najprościej ujmując to nieodpłatny sposób przekazania majątku, w tym nieruchomości najczęściej członkom rodziny, choć dotyczy to również osób niespokrewnionych. Najpowszechniejsza jest jednak darowizna od rodziców. Mimo iż ta forma obdarowania najbliższych jest dość popularna, to wiąże się z nią wiele niejasnych kwestii formalnych. Poznaj podstawowe pojęcia i regulacje prawne dotyczące darowizny. W naszym artykule znajdziesz wszystko, co powinieneś wiedzieć na ten temat.

Darowizna kamienicy – co to właściwie jest?

Czym dokładnie jest darowizna, sprecyzowano w art. 888 § 1 Kodeksu Cywilnego. W myśl tego przepisu umowa darowizny to zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Wobec tego, by umowa darowizny mogła dojść do skutku, wymagana jest zgoda obydwu stron, dotyczy to zarówno darczyńcy jak i obdarowanego. Ponadto kluczowym elementem darowizny jest to, iż darczyńca przekazuje bezpłatnie rzecz pochodzącą z własnego majątku osobie obdarowanej. Otóż w przypadku darowizny w formie nieruchomości, cały zabieg polega na przeniesieniu prawa własności danego lokalu przez darczyńcę na rzecz nowego nabywcy. Przedmiot darowizny może stanowić lokal, budynek (np. kamienica) bądź działka, czyli nieruchomość gruntowa. 

Należy pamiętać, że w przypadku darowizny nieruchomości bezwzględnie wymaga się przeniesienia praw własności w formie aktu notarialnego. Bez tego dokumentu umowa między stronami jest nieważna, zaś darowizna nie dochodzi do skutku. Aby dokonać niezbędnych formalności, na wizytę u notariusza trzeba zabrać ze sobą ważne dowody osobiste potwierdzające naszą tożsamość oraz odpisy księgi wieczystej.

Darowizna kamienicy – co z podatkiem?

Darowizna nieruchomości należy do dość wdzięcznych form przekazywania majątku. W przypadku dokonywania darowizny w formie aktu notarialnego zapłatą podatku, a także samym zgłoszeniem darowizny do właściwego urzędu skarbowego zajmuje się notariusz. Wygląda to w taki sposób, że notariusz pobiera z wyprzedzeniem odpowiednią kwotę od nabywcy i wpłaca ją na poczet podatku oraz przesyła odpis aktu notarialnego. Obowiązek notariusza ogranicza się do samego przesłania wypisu tylko w przypadku darowizny bez podatku. Podstawę do obliczenia należnej kwoty podatku stanowi wartość danej nieruchomości. Często obydwie strony już w akcie notarialnym określają wartość darowizny, która będzie później stanowić podstawę opodatkowania. 

Zdarzają się jednak sytuacje, że naczelnik właściwego urzędu skarbowego stwierdza, iż wartość nieruchomości określona przez nabywcę nie zgadza się z wartością rynkową. Wówczas może on wezwać nabywcę do podwyższenia lub obniżenia niniejszej kwoty. Termin na dokonanie zmiany wynosi 14 dni od momentu doręczenia wezwania. W takim wezwaniu naczelnik urzędu podaje wartość według własnej wstępnej oceny. W momencie kiedy obdarowany zaniecha tego obowiązku, naczelnik samodzielnie określi wartość darowizny. Wysokość podatku od darowizny zależy przede wszystkim od wartości samej nieruchomości, ale również od konkretnej grupy podatkowej. 

Podatek od darowizny to suma, która została określona i zatwierdzona na drodze ustawy powiększona o procent z nadwyżki powstałej po przekroczeniu określonej kwoty. Darowizna bez konieczności zapłacenia podatku jest możliwa tylko wtedy, kiedy zaszła ona pomiędzy osobami, które należą do I grupy podatkowej. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn jasno określa poszczególne grupy podatkowe. W myśl tej regulacji prawnej przedstawiają się one w następujący sposób:

• do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę oraz teściów;
• do II grupy podatkowej zalicza się: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
• do III grupy podatkowej zaliczani są inni nabywcy.

Jak widać cała procedura przekazania i uzyskania darowizny nie jest wcale taka prosta i oczywista. Jednakże zapoznanie się z powyższymi zasadami pozwoli na uniknięcie nieprzyjemnych konsekwencji z przyjęcia nieruchomości od darczyńcy.

Darowizna kamienicy – czy można sprzedać taką nieruchomość?

Zdarza się tak, że nieruchomość otrzymana w darowiźnie, zamiast nas cieszyć stanowi nie lada kłopot. Budynki takie jak kamienice często są w złym stanie technicznym. Problemem może okazać się również brak wyłącznych praw do własności tego typu budynku. Wówczas kamienica przekazana na drodze darowizny spędza sen z powiek obdarowanego. Wyjściem z takiej sytuacji może być sprzedaż takiej nieruchomości. Obecnie na rynku istnieje wiele firm trudniących się odkupowaniem wszelkiego rodzaju budynków i lokali, nawet tych wymagających generalnego remontu czy mających niejasną sytuację prawną. 

To najlepszy sposób na sprawne sfinalizowanie transakcji bez załatwiania zbędnych formalności i czasochłonnego poszukiwania potencjalnych klientów. Jeżeli więc zależy Ci na szybkiej i bezpiecznej sprzedaży majątku otrzymanego w darowiźnie, warto przemyśleć tę formę zbycia.